19 kwietnia 2024

Tkaniny są zwykle stosowane w systemach epoksydowych oraz winyloestrowych nadając formie sztywność oraz odporność mechaniczną. Tkaniny szyte wielokierunkowe zawierają po kilka delikatnie zszywanych ze sobą warstw wzmocnionych jednokierunkowo. Nici łączące poszczególne warstwy nie zaburzają istotnie prostoliniowego ułożenia włókien, dzięki czemu można w większym stopniu wykorzystać ich wytrzymałość i sztywność. Maty są wzmocnieniem z włóknem krótkim, rozłożonym chaotycznie. Włókna cięte na odcinki o długości do kilku milimetrów są zatopione w osnowie. Ze względu na ich losową orientację, przyrost wytrzymałości kompozytu w stosunku do właściwości osnowy niewzmocnionej jest umiarkowany – najczęściej wynosi około 50-100%. Takie wzmocnienie jest stosowane w celu nadania odpowiedniej grubości laminatu.
Aby uzyskać odpowiednią grubość ścianek, nie nadając jednocześnie formie dużej masy, stosuje się różnego rodzaju materiały przekładkowe, które wlaminowywane są pomiędzy warstwy laminatu tworząc tzw. konstrukcję sandwichową. Formy o budowie przekładkowej w swojej strukturze posiadają przekładki takie jak pianki PVC i PU lub balsa (fot. 15), nadające sztywność przy jednoczesnym zmniejszeniu grubości warstw laminatu.

15
Fot. 16  Skrzynka dosztywniająca formę

Formy monolityczne, z uwagi na brak przekładek, są zdecydowanie cięższe od form typu sandwich.
W przypadku produkcji małoseryjnej możliwe jest zmniejszenie grubości formy, jednak wymaga to sporego doświadczenia. Większą sztywność formy można uzyskać również za pomocą odpowiednich przetłoczeń ścianek wyrobu, żeber uformowanych na jego wewnętrznej powierzchni lub przez stosowanie włókien o wyższym module sprężystości (np. wstawek z włókna węglowego w kompozycie z włókna szklanego).
Dodatkowym sposobem na dosztywnienie form są skrzynki oraz stelaże, które zabudowywane są na formach i do nich klejone. Zaleca się wykonywanie wzmocnień obwodowych nie przylegających do części roboczych formy. Na ogół skrzynie produkowane są z drewna, materiałów drewnopochodnych lub pianki PCV (fot. 16). Wykonywane są one najczęściej ze sklejek, rzadziej z płyt wiórowych, ze względu na ich małą sztywność i dużą zdolność do chłonięcia wilgoci. Do produkcji stelaży usztywniających stosuje się profile stalowe prostokątne lub okrągłe (fot. 17).

16
Fot. 17  Stelaż stalowy formy

Stelaże i skrzynki, oprócz funkcji dosztywnienia form, stanowią również bazę do budowy elementów do transportu wewnętrznego lub manipulacji formą na stanowisku pracy (fot. 18).

17
Fot. 18  Odformowanie