Wydawałoby się, że w konstruowaniu maszyn i urządzeń technologicznych, posadzki i fundamenty mają drugorzędne znaczenie dla konstruktora maszyny. Powinien on jednak zdawać sobie sprawę z wpływu posadzki, czy specjalnego fundamentu na późniejszą pracę maszyny. W artykule przedstawiono skrótowo i informacyjnie wybrane zagadnienia dotyczące fundamentów maszyn i posadzek, przydatne dla konstruktorów maszyn.
Aleksander Łukomski
Dylatacje w posadzkach
Przy projektowaniu i wykonywaniu posadzek betonowych i żywicznych trzeba uwzględnić zagadnienie skurczu chemicznego i fizycznego betonu, a także skurczu termicznego. Doświadczalnie, z grubsza, można przyjąć, że skurcz może wynieść – 1‰ . Przy betonowej płycie 25 m x 25 m jest to skurcz, od samej tylko temperatury – 2,5 cm w każdą stronę, co może mieć już duży wpływ na pracę zainstalowanej na takiej płycie maszyny, a zwłaszcza jeżeli zdarzyło by się, że musi ona być zainstalowana poprzez szczelinę dylatacyjną. Decydujące jest odpowiednie zaprojektowanie szczelin dylatacyjnych w posadzkach i wydylatowanie ich konstrukcji od istniejących przegród budowlanych, czy też elementów nośnych, np. słupów i fundamentów stopowych, w których słupy są osadzone, aby uniknąć odmiennych warunków podparcia posadzek na krawędziach i na pozostałej ich powierzchni.
Fot. 3 Przykładowa kotwa rozprężna (HILTI) do betonu spękanego i zastosowań sejsmicznych, ze stali węglowej. Dobór i instrukcja montażu wg materiałów dostawcy kotw.
Stosuje się zasadę, że szczeliny skurczowe tworzą ze sobą kwadraty albo prostokąty o stosunku boków nie większym niż 1 do 1,5. Wokół słupów wykonywana jest szczelina skurczowa cięta we wzór „karo”. W przypadku nawierzchni wewnętrznych stosuje się standardowy podział na pola o wymiarach 6,0 x 6,0 m ze szczelinami o szerokości 6 mm. Zdarzają się jednak pola znacznie większe. Nawierzchnie zewnętrzne dylatuje się najczęściej na pola o wymiarach 4,0 x 4,0 m. Rozmiary pól dylatacyjnych są zależne od wymiarów hali i rozmieszczenia słupów. Niekiedy, w mniej ważnych pomieszczeniach, jak np. suszarnie drewna w tartakach, czy garaże, gdzie przewiduje się stosunkowo niskie obciążenia, wylewa się beton posadzki bezpośrednio na zagęszczony grunt. Wtedy, przy zalecanej grubości płyty 12,0 cm wymiary płyty powinny wynosić nie więcej niż 2,5 m x 2,5 m. Dylatacje można wtedy – zamiast nacinaniem – wykonać z zastosowaniem listew lub łat drewnianych.
Wypełnienie szczelin dokonywane jest nie wcześniej niż po miesiącu po położeniu nawierzchni, z uwagi na potrzebę uniknięcia skutków skurczu chemicznego betonu. Po wprowadzeniu w oczyszczone szczeliny sznura polietylenowego oraz pokryciu szczelin primerem, należy szczeliny wypełnić masą uszczelniającą, Masy te przejmują 100% odkształceń krytycznych.
cały artykuł dostępny jest w wydaniu 3 (138) marzec 2019
