28 marca 2024


Ocena zgodności linii produkcyjnej lub zautomatyzowanego systemu wytwarzania jest bardzo słabo bądź nieprecyzyjnie opisana w obowiązujących przepisach i oficjalnych komentarzach do nich, stąd wiele problemów z interpretacją tych  przepisów, z odpowiednią kwalifikacją maszyn i związanych z tym problemów, z tworzeniem odpowiedniej dokumentacji, a w efekcie z dopuszczeniem linii lub większych zautomatyzowanych systemów wytwarzania do użytkowania. Niniejsze opracowanie jest próbą doprecyzowania tego zagadnienia.

Aleksander Łukomski

Linia produkcyjna
Co rozumiemy pod pojęciem linii produkcyjnej?
Zgodnie z definicją maszyny wg Dyrektywy Maszynowej 2006/42/WE Parlamentu Europejskiego wprowadzonej do polskiego porządku prawnego Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z d. 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn Dz. U. Nr 199, poz. 1228, która mówi że maszyną także jest:
… a) zespół wyposażony, lub który można wyposażyć w mechanizm napędowy inny niż bezpośrednio wykorzystujący siłę mięśni ludzkich lub zwierzęcych, składający się ze sprzężonych części lub elementów, z których przynajmniej jedna jest ruchoma, połączonych w całość mającą konkretne zastosowanie,
b) zespół, o którym mowa w a), bez elementów przeznaczonych do jego podłączenia w miejscu pracy lub do podłączenia do źródeł energii i napędu,
c) zespół, o którym mowa w a) i b), gotowy do zainstalowania i zdolny do funkcjonowania jedynie po zamontowaniu na środkach transportu lub zainstalowania w budynku lub na konstrukcji,
d) zespoły maszyn, o których mowa w a) – c), lub maszyny nieukończone, które w celu osiągnięcia określonego efektu końcowego zostały zestawione i są sterowane w taki sposób, że działają jako zintegrowana całość...
Jak z powyższych definicji wynika, ze względu na to, że maszyna musi mieć co najmniej jeden element ruchomy, z zakresu dyrektywy maszynowej wyłączone są wszelkie instalacje, konstrukcje budowlane, stalowe, podesty, pomosty itp.

linia produkcyjna
Fragment hali montażu samochodu. Na pierwszym planie częściowy widok windy technologicznej

Z tych definicji wynika też, że pod pojęciem linii produkcyjnej lub technologicznej mogą występować następujące przypadki:
1. Linia składająca się z zespołu maszyn – uniwersalnych lub specjalnych, wg pkt. a), posiadających każda swój napęd, swoje sterowanie, odpowiednią dokumentację techniczną wraz z oceną zgodności. Są one zestawione w linię połączoną np. transporterem detali, który również jest osobną maszyną i komunikuje się z poszczególnymi stanowiskami (maszynami) linii poprzez proste sygnały np. start, zatrzymanie.
2. Linia składająca się z maszyn przewidzianych do podłączenia do systemu napędowego lub częściowo z maszyn uniwersalnych (specjalnych lecz kompletnych) i maszyn przewidzianych do podłączenia do systemu napędowego, co obliguje dostawców takich maszyn do dostarczenia instrukcji dotyczących podłączeń.

 

cały artykuł dostępny jest w wydaniu 12 (87) grudzień 2014