19 kwietnia 2024

Oznaczanie materiałów do spawania elektrodą wolframową w osłonie argonu TIG 141
Oznaczanie materiałów do spawania metodą TIG materiałów konstrukcyjnych różni się od materiałów do spawania MAG tym, że skład chemiczny drutu podajemy w miejsce składu stopiwa. Oznaczamy je więc symbolem „W” z tabeli 1, zamiast „G”. Analogicznie, mamy zatem następujące oznaczenia materiałów.

oznaczenia_materialow

Należy jednak zaznaczyć, że ze względu na brak wypalania się manganu niektóre składy chemiczne nie występują. Należy zauważyć, że wytop, z którego zrobiono drut do spawania TIG, ze względu na swoją czystość może być stosowany do przeciągania drutu do spawania MAG, a stopiwa stosowanego do MAG nie można stosować do TIG, gdyż powstaną pory.
O ile oznaczenia drutu do spawania stali konstrukcyjnych różniły się niższą temperaturą pracy, to oznaczenia drutu do stali energetycznych i austenitycznych, ze względu na to, że w przypadku tych stali nie podajemy parametrów wytrzymałościowych, różnią się tylko literą W, zamiast litery G. I analogicznie do przykładu powyżej mają postać: W Cr Mo1Si, W CrMo2Si W 19 9 L Si, W 23 12 L Si, gdzie W pochodzi z tabelki 1.

Oznaczanie materiałów do spawania acetylenowo tlenowego 311
Spawanie acetylenowo-tlenowe jest podobne do spawania TIG z tym, że zamiast palnika elektrycznego jest palnik acetylenowo-tlenowy. Jest to najtańsze stanowisko spawalnicze i doskonale nadaje się do napraw, bo posiada własne żródło zasilania, czyli butlę z tlenem i acetylenem. Stopiwo oznaczamy literą O, od symbolu tlenu. Ponieważ nie ma tutaj zbyt wielu stopiw, oznaczono je symbolami I, II, II, IV, V, (w tabelce 4a : obok „( O )”). Stopiwo OI służy do spawania stali węglowej, stopiwo OII służy do spawania stali o podwyższonej wytrzymałości (do S350J2), stopiwo OIII służy do spawania rur instalacji chłodniczych, stopiwo OIV – do spawania stali kotłowych K18 i 16M, a stopiwo OV – do spawania stali energetycznych 15HM. Rury energetyczne spawamy dwoma ściegami w prawo, to znaczy metodą „ciągnięcia i mieszania jeziorka drutem”.
Przed rozpoczęciem spawania należy nagrzać brzegi, a przed zakończeniem – wyprowadzać gaz przez „pomachanie” palnikiem w koło jeziorka. W czasie wykonywania przetopu należy cały czas utrzymywać oczko odpowiedniej wielkości. Przejście z jednej do drugiej grupy materiałowej w przeciwieństwie do spawania TIG wymaga treningu.

Oznaczanie materiałów do spawania elektrodą otuloną 111
Jak wynika z przykładu ze str.59 do oznaczania elektrod otulonych do spawania stali konstrukcyjnych wykorzystuje się informacje ze wszystkich tabelek z wyjątkiem ostatniej. W przypadku elektrod rutylowych nie podaje się zawartości wodoru, bo ta jest zbyt duża. Uniemożliwia to spawanie elektrodami rutylowymi stali węglowych powyżej grubości 15 mm. Do spawania stali o podwyższonej i wysokiej wytrzymałości (stale dronboziarniste) stosuje się wyłącznie elektrody zasadowe.
elektroda_otulona_sDo spawania wanien cynkowniczych, ze względu na korozję w cynku, stosuje się elektrody kwaśne.
Dla przykładu, na przetop i wypełnienie Rurociągu Jamalskiego, o średnicy 1422 mm i grubościach uzależnionych od obciążeń dynamicznych 19,2 mm (w polach), 22,9 mm (pod drogami), 24,5 mm (pod torami kolejowymi), ze stali drobnoziarnistej termoplastycznie walcowanej L480MB, stosowano specjalne austriackie elektrody zasadowe przystosowane do spawania z góry na dół:
E 46 3 B 4 1 H5 – przetop, biegun ujemny (–)
E 55 5 2Ni B 4 5 H5 – gorący ścieg wyżarzający, wykonywany w ciągu 10 minut od wykonania przetopu
E 55 5 2Ni B 4 5 H5 – wypełnienie, biegun dodatni (+)
Na przetop zastosowano elektrodę słabszą ale bardziej plastyczną (hartowanie i skurcz termiczny), co w przypadku stali drobnoziarnistych zapobiega powstawaniu mikropęknięć. Elektroda ta pomimo, że nie ma tego zakodowanego w symbolu oznaczenia europejskiego, nadaje się do spawania również na biegunie ujemnym, co nie wymaga od spawacza specjalnego przeszkolenia do wykonywania przetopów elektrodą zasadową.
Przy spawaniu z góry na dół, aby zapobiegać mikropęknięciom, należy w ciągu 10 minut wykonać drugi ścieg, zwany gorącym (w przeciwnym razie, bez badań radiograficznych inspekcja zarządzi wycinanie ściegu). Ze względu na średnią grubość, na wypełnienie wybrano elektrodę o granicy plastyczności o dwa rzędy wyższą, niż granica plastyczności rury, czyli 550 MPa. Gdyby rura miała grubość 40 mm, to ze względu na hartowanie się spoiny, z tabeli 2 należałoby dobrać stopiwo o granicy plastyczności o jeden rząd wyższy od stali, czyli 500 MPa.