W 1973 roku odrodzona po raz kolejny ekipa konstruktorów Ursusa wprowadziła do produkcji zmodyfikowane wersje C 385 pod nazwa 1201 z silnikiem 6-cylindrowym o mocy 112 KM oraz wersje z napędem na 4 kola 1204. W 1980 roku wznowiono prace nad nową rodziną ciągników ciężkich. Wynikiem tych prac były ciągniki modernizacji „A”, modele 902, 904, 1002, 1004, 1212, 1214, 1604. W 1984 roku uruchomiono produkcje modeli modernizacji „B” (M85): 912, 914, 1012, 1222 oraz 1614.


Ursus 1614 z ostatnich lat produkcji

W 1983 roku Ursus produkował 50 tysięcy ciągników rocznie. W 1991 roku rozpoczęto produkcje ciągników ciężkich po kolejnej modyfikacji zwanej modernizacja M87: 932, 934, 1032, 1034, 1132, 1134, 1234, 1434 i 1634, 1654, 1734, 1934, 1954.. W tym samym roku doszło to podziału zrzeszenia ZPC Ursus, z którego powstały Zakłady Przemysłu Ciągnikowego Ursus (a wiec również ZPC Ursus SA). Wydawało się, że mimo złych rokowań w 1974 roku Ursus wychodzi na prostą dźwigając sie z kryzysu. Ursus w Połowie lat 90-tych produkował bardzo dobre ciągniki ciężkie i raczej niezbyt lubiane przez polskich rolników lekkie Fergusony. Taka sytuacja doprowadziła do utraty stabilności finansowej ZPC Ursus SA i w konsekwencji do upadku w 2003 roku. Po kolejnej restrukturyzacji fabryka zmieniła nazwę na „Fabryka Ciągników Ursus”. W toku postępowania upadłościowego większa cześć hal fabrycznych została wyprzedana. Część hal rozebrano. Produkcja została przeniesiona do nowszych hal znajdujących sie po północnej stronie ulicy Posag Siedmiu Panien w Warszawie w dzielnicy Ursus. Drugiego czerwca 2006 roku fabryka wyprodukowała 1,5 milionowy ciągnik. W sierpniu część terenu zakładów nabył za pośrednictwem syndyka Ursusa założony kilka miesięcy wcześniej fundusz inwestycyjny Challenge Eighteen – 54 hektary wraz z halami fabrycznymi za 94 miliony złotych. Miesiąc później Biuro Naczelnego Architekta Miasta przekwalifikowało nabyte przez fundusz grunty z przemysłowych na zabudowę mieszkalną i handlowo-uslugowe podnosząc tym wartość owych 54 hektarów do 300 milionów złotych(!?).


Ursus Piko

W 2007 roku we wrześniu utworzono spółkę Ursus Tractor International z firmą turecką Uzel, z którą Ursus współpracował już od 2005 roku. W 2008r. współpraca została zerwana z powodu niewywiązania się firmy Uzel z warunków umowy. W 2010 wprowadzono do oferty nowe rodziny ciągników o oznaczeniu Piko, Mido oraz Forte. Na prace rozwojowe firma otrzymała dotacje unijne w wysokości 12 milionów złotych.
26 kwietnia 2011 spółka Bumar Sp. z o.o., właściciel marki Ursus, podpisała ze spółką Pol-Mot Warfama SA, umowę sprzedaży ciągników Ursus, znaków towarowych oraz udziałów spółki Ursus za kwotę 15 421 036,00 złotych brutto. I tak historia naszych małych C 330 zatoczyła koło: W1993 roku sprzedano linię produkcyjną C 330 do Indii, stamtąd już pod nazwą Escort 335 (Pol-Mot 335), firma Pol-Mot sprowadzała je do Polski i sprzedawała w swojej sieci na polskim rynku. Teraz Pol-Mot kupił Ursusa i nasz C 330 alias Escort 335 alias Pol-Mot 335 wrócił do macierzy.
Pol-Mot Warfama to polska firma z długimi tradycjami. Jest bezpośrednim następcą powstałego w 1946 roku Przedsiębiorstwa Państwowego -Warmińska Fabryka Maszyn Rolniczych Agromet-Warfama Dobre Miasto. Pierwszymi wyrobami tej firmy były dobrze niegdyś znane na polskich wsiach młocarnie „Jutrzenka”. W 1997r. Warfamę sprywatyzowano, a większościowy pakiet akcji nabyła spółka Pol-Mot Holding. Od 2009r. Pol-Mot Warfama ma w swej ofercie ciągniki bazujące na układach napędowych szwedzkiej Valtry, produkowanych w Turcji przez firmę Hattat Tarim Mar, oraz wyposażone w silniki Perkins, pod własną marką Pol-Mot serii H i F.

Dnia 29 czerwca 2011 roku URSUS oficjalnie ogłosił upadłość.

Od firmy Pol-Mot Warfama zależy jak potoczą się losy naszej legendy. I choć nasz Ursus już kilkakrotnie w swej historii upadał i powstawał, jak feniks z popiołów, to za każdym razem był słabszy. Prawdopodobnie i tym razem nazwa „Ursus” nie zniknie pod skrzydłami Pol-Motu, a będzie pewnie firmować jakieś licencyjne produkty. Dziś Ursus nie produkuje już nic. Leżąc pokonany wypatruje, w którą stronę skieruje się kciuk Warfamy. Od tego zależy czy otrzyma pomoc, czy cios w serce. Po dawnej potędze Ursusa dziś został ledwo cień.


Jacek Gembara

Bibliografia:
A. Rummel: Polskie Konstrukcje i Licencje Motoryzacyjne
w latach 1922 – 1980, Warszawa WkiŁ 1985
Materiały archiwalne ZM Ursus
www.retrotraktor.pl

Czytaj także:

BESKID i inni Własne prace konstrukcyjne OBR SM BOSMAL

Kombajny z Płocka cz. 1

Polskie „GADy”, cz. II

Cinquecento z Bielska Postlicencyjne projekty OBR SM. Część 2