Przemysł lotniczy II RP został zbudowany zupełnie od zera. Już w pierwszym okresie funkcjonowania tego przemysłu w naszym kraju polscy konstruktorzy lotniczy zaproponowali wiele nowych rozwiązań. Niektóre nie sprawdziły się, ale pewna część okazała się bardzo innowacyjna i przyczyniła się do wejścia zakładów PZL do czołówki europejskiego przemysłu lotniczego.
Jakub Marszałkiewicz
W niniejszym artykule siłą rzeczy nie było możliwości opublikowania wszystkich patentów lotniczych, jakie w okresie międzywojennym zgłaszali Polacy. Wybrałem te, które moim zdaniem są najbardziej warte przybliżenia. W artykule pominięto tematykę patentów związanych z lotniczym wyposażeniem naziemnym, jednostkami napędowymi oraz uzbrojeniem.
Patenty lotnicze zgłaszane indywidualnie przez Polaków w okresie międzywojennym
W odrodzonej Polsce stosunkowo duża liczba osób wykazała znaczące zainteresowanie techniką i wynalazczością na polu lotnictwa. Część z nich postanowiła zgłosić swoje rozwiązania w formie oficjalnych patentów. Poziom i realizm zgłaszanych maszyn i urządzeń był różny. Niektóre nadawałyby się bardziej do powieści fantastyczno-naukowych, ale część reprezentowała bardzo wysoki poziom. Niektóre ze zgłoszonych pomysłów zastosowano w praktyce. Tam, gdzie było to możliwe, podano także przykłady zagranicznych zastosowań opisanych tu patentów, lub rozwiązań bardzo do nich podobnych.
Płatowiec z kadłubem skrzynkowo-belkowym Cywińskiego
Jednym z patentów, który zwraca na siebie uwagę oryginalnością, jest „płatowiec” zgłoszony przez Stanisława Cywińskiego z Białej Podlaskiej(1). Dotyczy on w zasadzie nie tyle całego płatowca, co przede wszystkim konstrukcji kadłuba w formie skrzynkowej, który jednocześnie stanowi swój własny szkielet, przenoszący wszelkie obciążenia. Była to więc forma konstrukcji skorupowej. Tak opisuje go sam wynalazca (zachowano oryginalną pisownię): „Wynalazek niniejszy dotyczy płatowca, który różni się od istniejących odmiennym ustrojem kadłuba i wiązania płatów. Kadłuby płatowców dotychczasowych należą do najkosztowniejszych części płatowca, ponieważ mają przekrój bardzo złożony.
Rys. 1 Płatowiec z kadłubem skrzynkowym Cywińskiego
Stosownie do wynalazku niniejszego, kadłub płatowca buduje się w postaci dźwigara skrzynkowego o przekroju prostokątnym, który służy jednocześnie za podstawę silnika i oparcie dla foteli załogi i wreszcie do umocowania powierzchni sterowych czyli opierzenia. Ponadto, bezpośrednio z dźwigarem skrzynkowym łączy się sztywno części, służące do przymocowania wiązania płatów i podwozia, jak również i pręt, zapewniający sztywność wiązania w kierunku osi podłużnej płatowca. Ustrój podobny płatowca, dzięki swej prostocie, wypada w porównaniu z istniejącymi ustrojami znacznie taniej, bez uszczerbku jednak dla wytrzymałości i własności aerodynamicznych płatowca."
cały artykuł dostępny jest w wydaniu 1/2 (100/101) styczeń-luty 2016
