Projekt technologiczny fabryki jest podstawowym projektem, wg którego funkcjonuje fabryka. To na jego podstawie powstaje najczęściej projekt architektoniczny obiektu wraz z projektami budowlanymi i branżowymi. Wg tego projektu powinna przebiegać zoptymalizowana pod względem kosztów i najkorzystniejszych przebiegów produkcja. To z tego projektu powinny wynikać wielkości powierzchni produkcyjnych, magazynowych, pomocniczych, socjalnych oraz zbilansowanie załogi, i używanych do produkcji mediów, a także bezpieczeństwo pracy. Jednak w wielu fabrykach, zakładach produkcyjnych, brakuje takiego podstawowego projektu, albo jest on zawarty gdzieś w starym projekcie budowlanym w wersji uproszczonej lub już dawno nieaktualnej.
Aleksander Łukomski
W większości przypadków, zwłaszcza w mniejszych zakładach produkcyjnych, projektu technologicznego fabryki nie ma. Maszyny i linie produkcyjne stawia się w dość przypadkowych miejscach, często bez odpowiedniej analizy przebiegu produkcji i zachowania odpowiednich przepisowych odległości. Są problemy ze zbilansowaniem mediów lub ich doprowadzeniem w odpowiednie miejsca zasilania maszyn, z wytyczeniem dróg komunikacyjnych, z powierzchniami na materiał i wyprodukowany wyrób, oraz z ich dostawą i odbiorem. Dobrze jak dostawca linii lub maszyny przedstawi jednocześnie jakiś projekt technologiczny dotyczący tej dostarczanej przez niego linii oraz wytyczne branżowe np. do wykonania fundamentu, lub chociażby określi wymaganą nośność posadzki. Nie wspominając o tak ważnej sprawie, jak strefy zagrożenia wybuchem, występujące niekiedy w miejscach, które na pozór by na to nie wskazywały. Jednak często i takiego projektu brakuje, zwłaszcza przy instalowaniu maszyn, czy linii używanych. A przecież znane są zasady wykonywania projektów technologicznych, przepisy i normy. Są też wymagania prawne dotyczące różnych spraw związanych z technologią projektową np. dotyczące uzgodnienia projektu z rzeczoznawcami. Są fabryki, gdzie wszystko wykonane jest zgodnie ze stanem wiedzy technicznej i przepisami. Jest to jednak w ostatnim czasie rzadkość.
Wcześniej, w okresie po II wojnie światowej, powołano wiele biur projektów, które z czasem wypracowały metody projektowania fabryk, korzystając jeszcze z doświadczeń przedwojennych oraz już z doświadczeń własnych. Budowało i modernizowało się wtedy wiele fabryk, powstawało wiele różnych inwestycji. Wszędzie potrzebne były projekty, też technologiczne. Mówimy tu o technologii projektowej (dotyczącej fabryk), w odróżnieniu od technologii procesowej, dotyczącej samego procesu wykonania.
Projektowanie, obojętnie jakiego by nie dotyczyło obiektu, budynku, budowli, konstrukcji stalowej, czy maszyny, wywodzi się z budownictwa. Projekty technologii i konstrukcji maszyn są według tej koncepcji projektami branżowymi.
cały artykuł dostępny jest w wydaniu 4 (115) kwiecień 2017
