Pod względem innowacji w produkcji i gospodarce polskie przedsiębiorstwa należą do najmniej aktywnych w Unii Europejskiej. Według instytucji PRO INNO Europe, założonej przez Komisję Europejską do badania rozwoju innowacyjności, polskie przedsiębiorstwa zajmują miejsca w trzeciej dziesiątce państw unijnych.
Aleksander Łukomski
Według Ministerstwa Gospodarki największą barierą dla rozwoju innowacyjności polskich przedsiębiorstw są wysokie koszty prowadzenia badań naukowych oraz niechęć przedsiębiorców do podejmowania ryzyka związanego z wprowadzaniem nowych rozwiązań i produktów. Dochodzi do tego brak koordynacji pomiędzy badaniami naukowymi, a potrzebami przedsiębiorstw.
Innowacyjność związana jest z postępem technicznym, który oznacza zmianę danego poziomu techniki na wyższy, przy jednoczesnym spełnieniu czterech kryteriów:
- Techniczny. Lepsze właściwości techniczno-eksploatacyjne musi charakteryzować nowy poziom techniki;
- Ekonomiczny. Wyższy poziom techniki jest wtedy, gdy łączne nakłady na jednostkę produktu są mniejsze;
- Społeczny. Stosowana technika powinna być bardziej „przyjazna” dla użytkownika;
- Ekologiczny. Podejmowane działania inżynierskie nie mogą szkodzić ekosferze: wodzie, powietrzu, glebie; urządzenia powinny być cichsze.
Podstawą postępu technicznego jest inwencja, a wykorzystanie tej inwencji to innowacja w postaci opracowania, wdrożenia, upowszechnienia prototypu lub nowego rozwiązania. Nowe rozwiązanie nie jest jednak jeszcze innowacją, dopóki nie ma ono praktycznego zastosowania. Rozróżnia się kilka rodzajów innowacji w zależności od kryterium:
- kryterium oryginalności:
-kreatywna, czyli twórcza, odkrywcza;
-imitująca – odtwórcza, naśladowcza; - kryterium systemu pobudzania innowacji:
-podażowa, jako wynik odkryć, wynalazków stymulowanych przez rozwój nauki i techniki,
-popytowa, stymulowana przez samo przedsiębiorstwo i rynek; - kryterium efektów:
-produktowa, która związana jest z rentownością;
-procesowa, nie jest tożsama z technologią; zmiana technologii może być jednym z elementów innowacji procesowej;
-czynnikowa, odnosząca się do nowych czynników potrzebnych do wytwarzania towarów np. nowe elementy infrastruktury społecznej.
Bardzo często w ramach funduszy europejskich przeznaczonych na innowacje przedsiębiorstwa kupują nowe maszyny np. frezarki, koparki itp.
Fot. 1 Produkcja małych skrzynek metalowych w sposób tradycyjny
Może w niektórych takich przypadkach występuje nawet coś zbliżonego do innowacji, jakaś zmiana w przedsiębiorstwie w tym kierunku, ale bardzo często nie są to w rzeczywistości żadne innowacje.
cały artykuł dostępny jest w wydaniu 1/2 (124/125) styczeń-luty 2018
