Jednym z podstawowych zespołów konstrukcyjnych mających decydujący wpływ na dokładność maszyny i jej trwałość są prowadnice liniowe. Wiele firm produkuje prowadnice liniowe toczne jako zespoły handlowe, które charakteryzują się bardzo dużą precyzją prowadzenia oraz łatwością montażu i eksploatacji. Występują tu prowadnice kulowe, łożyskowane łożyskami wałeczkowymi, czy igiełkowymi, o kształtach zbliżonych do prostokątnych, okrągłe i inne. Jednak w średnio obciążonych, a zwłaszcza ciężkich obrabiarkach, jak tokarki, frezarki, czy wytaczarki, a do tego precyzyjnych, nadal stosowane są tradycyjne prowadnice ślizgowe, prostokątne lub o innych kształtach, jak trójkątne i trapezowe.
Aleksander Łukomski
Przy obrabianiu większych korpusów, zwłaszcza przy toczeniu i frezowaniu, prowadnice ślizgowe wykazują następujące zalety w stosunku do prowadnic tocznych:
- Bardzo duża sztywność obrabiarki zapewniona przez:
- mniejsze wibracje w porównaniu do prowadnic tocznych, nawet pięciokrotnie, i o tyle razy szybsze tłumienie wibracji w porównaniu do prowadnic tocznych,
- większy kontakt powierzchni prowadnicy w porównaniu do prowadnic tocznych, nawet siedmiokrotnie. - Prowadnice ślizgowe wykonane z żeliwa, jako element korpusu, mogą być precyzyjnie hartowane indukcyjnie oraz szlifowane, dla osiągnięcia idealnej powierzchni.
- W celu zapewnienia właściwej ilości oleju smarującego prowadnice, wszystkie powierzchnia ślizgowe są najczęściej również ręcznie skrobane.
- Występowanie mniejszych wibracji w czasie obróbki (w porównaniu do obrabiarek z prowadnicami tocznymi) zapewnia dłuższą żywotność narzędzi oraz możliwość pracy z wyższymi parametrami skrawania.
Cechami szczególnymi obrabiarek z prowadnicami ślizgowymi jest bardzo wysoka dokładność pozycjonowania, do +/- 0,002 mm, oraz stosunkowo duża prędkość ruchów dobiegowych roboczych takich maszyn, do 60 m/min.
Rys. 1 Znormalizowane wielkości prowadnic
Obrabiarki z prowadnicami ślizgowymi zapewniają prawdziwą dokładność geometryczną, wynikającą z konstrukcji maszyny i wykończenia powierzchni. Elementy konstrukcyjne są wykonane jako odlewy żeliwne, co pociąga za sobą wzrost wagi maszyny, ale ze względu na wymagany duży współczynnik sztywności obrabiarek nie jest to wadą. Ważne jest też, że zwiększona masa żeliwa obrabiarki zapewnia świetną absorpcję wibracji.
Obrabiarka zachowuje jednocześnie bardzo dużą dokładność geometryczną przez wiele lat użytkowania.
cały artykuł dostępny jest w wydaniu 5 (128) maj 2018
