Przyrządy spawalnicze z dociskami pneumatycznymi, lub znacznie rzadziej hydraulicznymi, rzadko stosuje się w produkcji seryjnej innej niż przemysł motoryzacyjny. Powodem tego jest znaczny koszt wykonania takiego przyrządu, a także często brak odpowiedniej kultury technicznej w spawalniach, powodujący częste awarie.

Andrzej Łobza, Aleksander Łukomski

Zysk czasu ze stosowania takiego przyrządu, który występuje w momencie mocowania w nim detali lub podzespołów powoduje jednak, że w niektórych wypadkach warto je zastosować. Nie ma wtedy czasochłonnego dokręcania i odkręcania ręcznych docisków śrubowych lub ręcznego zaciskania docisków dźwigniowych, co daje dużą oszczędność ogólnego czasu wykonania. Mniejsze jest też prawdopodobieństwo uszkodzenia docisków przy wyjmowaniu pospawanego detalu z przyrządu, gdyż dociski otwiera się jednym przyciskiem i nie ma możliwości, żeby operator zapomniał odkręcić czy odmocować docisk (co mogłoby spowodować znaczne uszkodzenia przyrządu lub spawanego zespołu). Wzrasta też kultura techniczna.


Rys. 1 „Stary” przyrząd do montażu spawalniczego ściany tylnej kabiny maszynisty lokomotywy, z dociskami ręcznymi DESTACO.

Detale wkładane do przyrządu pneumatycznego powinny być lepszej jakości. Przyrząd nigdy nie powinien być prasą, gdzie przy pomocy docisków „koryguje się” niedokładności detali spawanych, ale ten pneumatyczny szczególnie wymaga dobrej jakości detali. Należy więc każdorazowo przed podjęciem decyzji dokładnie przeanalizować opłacalność takiego rozwiązania. Zdecydowanie łatwiej jest podjąć decyzję, gdy mamy do czynienia z większą serią spawanych zespołów lub przyrząd jest na wyposażeniu stanowiska zrobotyzowanego. Niekiedy o zastosowaniu pneumatyki decydują inne czynniki niż tylko cena. Przyrządy dla przemysłu motoryzacyjnego w zasadzie prawie zawsze są pneumatyczne i najczęściej sterowane automatycznie. Wynika to z dużych serii wykonywania zespołów spawanych, lub znacznie częściej – zgrzewanych. Przyrządy te w branży motoryzacyjnej są dobrze rozpoznane i ich budowa w wyspecjalizowanych narzędziowniach odbywa się wg pewnych, znanych procedur. Ciekawszym problemem jest zastosowanie docisków pneumatycznych w przyrządzie spawalniczym w innych branżach niż motoryzacyjna, gdzie spawanie odbywa się ręcznie, a seria nie jest tak duża, jak w przemyśle motoryzacyjnym. Przy prostszych przyrządach można pokusić się o rozwiązanie oparte tylko o aparaturę pneumatyczną. Występują wtedy jednak pewne problemy z zamocowaniem i jednoczesnym odmocowaniem wszystkich docisków, chociaż jest to możliwe. Znacznie korzystniejsze jest zastosowanie sterowania elektrycznego. Budowę takiego przyrządu opisano poniżej. Przyrząd zaprojektowany i zbudowany przez firmę TASKOPROJEKT używany jest w przemyśle taboru szynowego do spawania tylnej ściany kabiny maszynisty lokomotywy. Ścian takich wykonuje się w fabryce 400 rocznie. Przyrząd umożliwia wykonanie znacznie większej serii. Jednak zdecydowano się na przyrząd z zastosowaniem docisków pneumatycznych ze względu na wymaganą jakość oraz zmniejszenie pracochłonności dla tego konkretnego zespołu spawanego. Poprzednio używany był przyrząd z ręcznymi dociskami DESTACO.  TASKOPROJEKT ma bardzo duże doświadczenie w budowie przyrządów zarówno dla przemysłu motoryzacyjnego jak i taboru szynowego.

cały artykuł dostępny jest w wydaniu 12 (51) Grudzień 2011

Czytaj także:

Laminat techniczny pewny materiał konstrukcyjny i elektroizolacyjny

Energooszczędny system chłodzenia z indywidualnym freecoolingiem form

Dziwne przypadki stosowania pneumatyki w budowie maszyn

Łożyska do wrzecion optymalny dobór – maksymalna wydajność