Spawanie bywa określane jako proces 3D (tu w znaczeniu: dusty, dangerous and dirty, czyli – zapylony, niebezpieczny i brudny), podczas którego wydzielają się różnego rodzaju gazy i pyły spawalnicze. Pojawiają się one w wyniku reakcji fizyko-chemicznych, zachodzących na pograniczu materiału podstawowego i dodatkowego, czyli w obrębie jeziorka spawalniczego, i zawierają dużą ilość chemicznych pierwiastków działających niekorzystnie na organizm spawacza. Szczególnie przy regularnej pracy [1].
Paweł Wilk
Przedostawanie się zanieczyszczeń do układu oddechowego, podrażnione oczy (spojówki), niekorzystne oddziaływanie na poszczególne układy wewnętrzne, wymuszają podjęcie odpowiednich działań w celu eliminacji zagrożeń. Przypadki podwiewania dymów spawalniczych pod przyłbice spawalniczą są bardzo częste i nie pozwalają na właściwe skupienie się nad realizowaniem procesów spawalniczych.
Rys. 1 Widok prototypowego urządzenia do filtrowentylacji standardowej przyłbicy spawalniczej
Pożądane jest aby dane stanowisko czy miejsce wykonywania prac spawalniczych było wyposażone w wentylację lub filtrowentylację (stanowiskową bądź ogólną), o czym mówią odpowiednie przepisy [2]. Niestety, niejednokrotnie wyposażenie miejsca pracy w tego rodzaju elementy ochronne jest niemożliwe lub bardzo trudne do zrealizowania. Wiąże się to nie tylko z dużymi kosztami ale także z brakiem akceptacji osób zarządzających przedsiębiorstwem.
Istnieje kilka systemów wentylacji i filtrowentylacji, zarówno stanowisk, jak i pomieszczeń spawalniczych. Różnią się one zasadą działania, budową, możliwościami technicznymi, a także innymi aspektami dodatkowymi, związanymi z ekonomią stosowania, na przykład – zapewnieniem dopływu ciepłego czystego powietrza do pomieszczenia (kiedy zanieczyszczone powietrze zostaje z niego usunięte) czy też wymianą lub czyszczeniem filtrów.
Ciekawym rozwiązaniem w takim przypadku jest zastosowanie przyłbic spawalniczych z nadmuchem oczyszczonego powietrza przez specjalny filtr. Są one coraz częściej spotykane w większych zakładach pracy. Niestety, przy zastosowaniu tego typu elementu ochrony, ruchy spawacza mogą być w pewien sposób ograniczone, a niektóre czynności mogą zostać utrudnione. W perspektywie dbałości o zdrowie, czy przynajmniej o lepsze samopoczucie, warto jednak przemyśleć możliwość zaopatrzenia się w takie urządzenie.
Niektórzy spawacze – alternatywnie – pracują w zwykłych maskach przeciwpyłowych z zaworkiem, pomimo działania wentylacji nawiewno-wywiewnej.
Obecnie na rynku dostępnych jest wiele różnych urządzeń związanych z nadmuchem lub filtrowentylacją przyłbic spawalniczych. Niektórzy pracodawcy lub sami spawacze zastanawiają się nad ich zakupem, ale nie zawsze mają pewność, czy dane rozwiązanie w 100% spełni swoje zadanie.
cały artykuł dostępny jest w wydaniu 10 (73) październik 2013
Na świecie bardzo popularne jest spędzanie czasu na łonie natury z wykorzystaniem różnego rodzaju camperów i przyczep kempingowych. Oprócz standardowych konstrukcji, produkowanych przez światowej klasy producentów, mieszczących w sobie zarówno część przeznaczoną do spania, obszar kuchenny i czasami również przestrzeń wypoczynkowo-rozrywkową, istnieją również konstrukcje uproszczone. Są to często bardzo kompaktowe wersje zawierające w sobie odpowiednio wkomponowane łóżko wraz z zabudowanymi szafkami. Przykład takiej konstrukcji można zobaczyć na ilustracji (rys. 1).
Bernard Pacula
Rozwiązania takie umożliwiają posiadanie przyczepy o niewielkiej masie i wysokości, co znacznie ułatwia przemieszczanie się w terenie. Są one również doskonałym rozwiązaniem na weekendowe wypady np. na ryby, gdzie komfort posiadania wszystkich udogodnień nie jest najważniejszą kwestią, a liczy się właśnie nieduży rozmiar. W celu budowy projektu można posłużyć się również gotowymi podzespołami produkowanych konstrukcji. W tym przypadku można zastosować (po drobnych modyfikacjach) jako ramę np. przyczepę do przewozu łodzi lub zwykłą przyczepkę jednoosiową.
Rys. 1
W celu uproszczenia konstrukcji i nienaruszania niczyich praw autorskich pokażemy przykład podejścia do tworzenia takiej konstrukcji bazując na odręcznym szkicu. Nie zawsze proporcje rysunku zgadzają się z podanymi wymiarami. Problem zaczyna się w momencie, gdy dany obiekt ma zostać zamodelowany w programie CAD. Rysunek, na którym będziemy bazować, znajduje się na ilustracji 2.
Umieszczone są na nim zarysy ogólne przyczepy, jak również rozmieszczenie szafek i drzwi w obiekcie. Aby wykorzystać go jako podstawę projektowania należy umieścić go w szkicu. Można to zrobić zarówno w środowisku części jak i złożenia. Metoda druga może być stosowana w każdej wersji Solid Edge, natomiast pierwsza tylko w ostatnich wersjach, gdyż bazuje na wieloobiektowości w pliku pojedynczej części. W tym przykładzie zastosowana będzie właśnie możliwość tworzenia wielu obiektów w jednym pliku pojedynczej bryły.
cały artykuł dostępny jest w wydaniu 10 (73) październik 2013
To już sześćdziesiąty piaty raz świat motoryzacji spotyka się we Frankfurcie nad Menem. Trudno trochę uwierzyć w to jak stara jest motoryzacja. W Niemczech pierwszą ekspozycję samochodową zorganizowano już w 1897 roku. W hallu berlińskiego hotelu Bristol zaprezentowano publiczności aż osiem samochodów.
Ryszard Romanowski
Rocznicowe wspomnienia pozwoliły zdać sobie sprawę jak przemysł samochodowy jest powiązany z każdą zmianą gospodarczą i polityczną. Przekraczając progi tegorocznej ekspozycji wielu zadawało sobie pytanie czy którykolwiek z producentów odważy się wprowadzić coś naprawdę przełomowego w co najmniej szóstym roku recesji. Organizatorzy zapowiadali prawie sto sześćdziesiąt premier i kilkanaście samochodów koncepcyjnych. Już pobieżny spacer po halach pozwalał stwierdzić, że większość nowości to restylingi, niektóre bardzo głębokie, a nowych konceptów jest jak na lekarstwo.
Monza powraca
Znalazły się jednak fascynujące konstrukcje. Najciekawszy był chyba Opel Monza. Koncept z Russelsheim nie zdążył na pierwsze dwa dni prasowe. Dziennikarze krążyli wokół efektownego stoiska, na którym brakowało samochodu. Trzeba było zadowolić się oglądaniem restylizowanej Insigni i rajdowego Adama. Trudno ocenić czy była to tzw. przerwa dramatyczna czy opóźniły się prace. Trzeba było poczekać dwa dni, lecz okazało się, że warto. Zespól kierowany przez Marka Adamsa zbudował fascynującą konstrukcję. Osoby pamiętające model Monza produkowany na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych nie kryły wzruszenia. Warto tylko przypomnieć, że Monza była ulubionym tzw. cywilnym autem Mariana Bublewicza. Samochód nie chciał się starzeć i jego linia z charakterystycznymi wycięciami na słupku potrafiła zachwycać jeszcze w latach dziewięćdziesiątych. Sześciocylindrowy silnik imponował osiągami i kulturą pracy. Wprowadzony po Monzy model Calibra wielu uznało za nieporozumienie.
Koncept nie zawiódł. Agresywna sylwetka z ciekawymi elementami stylistycznymi, które często nawiązywały do dawnego modelu podobały się chyba każdemu. Sylwetkę podkreślały unoszone drzwi, które nadawały bryle wygląd drapieżnego ptaka. Podczas prezentacji podkreślono, że nadwozie to wyznacza nową stylistykę marki i wiele elementów stylistycznych znajdzie się w przyszłych, seryjnych modelach samochodów. Można wierzyć Markowi Adamsowi bo z fascynującym w 2003 roku projektem Insignia stało się to samo. – To kolejny śmiały krok w kierunku przyszłości, z drugiej strony pokazujemy, że mamy opracowaną spójną stylistykę, której się trzymamy, dlatego klienci mogą nam zaufać – opowiadał Adams.
cały artykuł dostępny jest w wydaniu 10 (73) październik 2013
W ramach zgrubnej obróbki skrawaniem dąży się do jak najszybszego usunięcia dużej ilości materiału, przy pełnym wykorzystaniu możliwości obrabiarki, z uwzględnieniem ograniczeń procesu (wynikających m.in. z cech narzędzia, sposobu i wydajności chłodzenia oraz materiału obrabianego). Wygenerowana automatycznie ścieżka narzędzia powinna uwzględniać kształt półfabrykatu i przedmiotu obrabianego oraz przygotować detal do dalszych etapów procesu (np. pod kątem ilości i rozmieszczenia naddatków). Rozwiązanie Szybkiego Frezowania (QuickMill) w ZW3D udostępnia kilka możliwości wykorzystania technologicznie uzasadnionych funkcji skrawania zgrubnego.
Rafał Wypysiński
W zakresie obróbki zgrubnej, ZW3D posiada szereg wbudowanych funkcji i parametrów, pozwalających na generowanie optymalnej ścieżki narzędzia. Przykładem może być operacja zgrubna koronkowa, pozwalająca na znaczną oszczędność czasu. Aby usunąć materiał szybko przy obróbce przedmiotów z dużymi tolerancjami chropowatości, używamy narzędzia o dużej średnicy i generujemy równoległe ścieżki narzędzia. Rysunek 1 przedstawia przykład ścieżki narzędzia dla obróbki zgrubnej koronkowej wygenerowanej z użyciem QuickMill w ZW3D.
Rys. 1 Obróbka zgrubna koronkowa QuickMill wygenerowana w ZW3D
ZW3D wyróżnia się w trzech obszarach:
Automatyczne zaokrąglenie naroży. W procesie skrawania równoległego, dozwolone jest użycie wyższych prędkości i większych głębokości skrawania, dlatego bez pełnej kontroli ścieżki może wystąpić uszkodzenie obrabiarki przy nagłych zmianach kierunku skrawania, podczas ruchu narzędzia w narożach. Nagłe zwroty w osi X lub Y mogą generować duże przeciążenia wrzeciona i prowadnic obrabiarki, a w efekcie doprowadzić do wykruszenia ostrza narzędzia i generowania luzów w maszynie. Z biegiem czasu dokładność obrabiarki spada i rośnie liczba awarii. Podstawowe problemy zgrubnej obróbki koronkowej (równoległej) przedstawiono na rysunku 2. Funkcja przetwarzania naroży w QuickMill automatycznie dodaje zaokrąglone (łukowe) przejścia, aby zmniejszyć naprężenia podczas skrawania naroży. Funkcja ta znacznie zmniejsza możliwość uszkodzenia narzędzia i obciążenie obrabiarki.
cały artykuł dostępny jest w wydaniu 10 (73) październik 2013
Artykuł jest kontynuacją omawiania zagadnień trudnej obróbki wiórowej stali i nadstopów o właściwościach żaroodpornych i żarowytrzymałych. Materiały te, jako żaroodporne wykorzystywane są np. w budowie kotłów grzewczych, pieców przemysłowych i aparatury chemicznej, a jako żarowytrzymałe stosowane są m.in. w budowie turbin gazowych i silników odrzutowych.
Kazimierz Czechowski, Jerzy Stós, Iwona Wronska
W wydajnej obróbce wiórowej stali i nadstopów żaroodpornych i żarowytrzymałych, prowadzonej z możliwie dużymi prędkościami skrawania, wytwarzana jest duża ilość ciepła (temperatura osiąga zwykle 750÷1020 °C) i mogą występować wszystkie formy zużycia ostrza: ścierne, adhezyjne, dyfuzyjne, chemiczno-ścierne i odkształcenie plastyczne (to ostatnie nierzadko jako dominujące). Istotne w tym przypadku jest właściwe dobranie m.in. materiału narzędziowego i powłoki przeciwzużyciowej, geometrii i mikrogeometrii ostrza narzędzia oraz warunków obróbki i parametrów skrawania. Obróbka stali i nadstopów o ww. właściwościach zwykle wymaga stosowania chłodziwa, nierzadko intensywnie podawanego. Wyjątkiem jest obróbka frezowaniem za pomocą płytek ceramicznych, wykonywana najczęściej na sucho; chłodziwo nie powinno być podawane w tym przypadku ze względu na zagrożenie szokiem termicznym.
W części pierwszej [1], m.in. przedstawione zostały definicje żaroodporności i żarowytrzymałości, podano przykładowe gatunki stali nierdzewnych i nadstopów na bazie niklu i kobaltu o tych właściwościach, omówiono podstawowe zasady dotyczące obróbki wiórowej tych materiałów oraz podano orientacyjne parametry ich toczenia.
Tab. 1 Orientacyjne parametry frezowania stali nierdzewnych super austenitycznych dla 15-minutowej trwałości ostrza przy stosowaniu chłodziwa – na podstawie danych z literatury [2]
W tej części uzupełniono dane dotyczące obróbki wiórowej o orientacyjne parametry frezowania stali nierdzewnych super austenitycznych za pomocą węglików spiekanych (tabela 1) i nadstopów na bazie niklu i kobaltu za pomocą węglików spiekanych i ceramiki (tabela 2) [2]; parametry te można przyjmować jako pierwszy wybór, a następnie należy je skorygować doświadczalnie w odniesieniu do konkretnego gatunku materiału obrabianego i pozostałych warunków obróbki. Stale nierdzewne austenityczne żaroodporne i żarowytrzymałe mają większą zawartość niklu lub kobaltu i w związku z tym posiadają gorszą skrawalność niż typowe stale austenityczne odporne na korozję. Dlatego w projektowaniu obróbki wiórowej tych stali proponuje się przyjmowanie, jako pierwszego wyboru, parametrów skrawania dla stali nierdzewnych super austenitycznych.
Przedstawiono także zagadnienia obróbki nadstopów na bazie niklu lub kobaltu (nazywanych także superstopami HRSA – Heat Resistant Super Alloys) za pomocą ostrzy ceramicznych oraz możliwości stosowania powłok przeciwzużyciowych na ostrzach narzędzi do obróbki tych materiałów.
cały artykuł dostępny jest w wydaniu 10 (73) październik 2013
Specjalistyczny portal inżynierski dla osób zaangażowanych w tworzenie produktów – maszyn, urządzeń, mechanizmów, podzespołów, części, elementów itd. – od koncepcji do ostatecznego wykonania.