W produkcji seryjnej dąży się do zmechanizowania i zautomatyzowania, jeżeli nie kompletnej produkcji, to chociaż różnych jej faz. Stopień zautomatyzowania uzależniony jest często od rodzaju wyrobu. Inaczej wygląda np. w produkcji serów lub ciastek, a inaczej w produkcji wyrobów mechanicznych, które z reguły są większe i wymagające większej ilości skomplikowanych operacji do ich wykonania. Do jednej z najwyższych form zautomatyzowania produkcji zaliczyć należy linie technologiczne.
Aleksander Łukomski
W linii technologicznej stanowiska pracy ustawia się wg kolejności wykonywanych operacji, łączy się je odpowiednim transportem technologicznym, a poszczególne operacje na kolejnych stanowiskach w linii wykonywane są w zbliżonym czasie. Występuje wiele różnych rozwiązań i odmian linii technologicznych. Mogą być linie stałe, tzn. przeznaczone do wytwarzania jednego przedmiotu, oraz zmienne – przezbrajalne, przeznaczone do wytwarzania różnych wyrobów, ale o zbliżonym procesie produkcyjnym. Z punktu widzenia powiązania pracy poszczególnych stanowisk w czasie dzieli się linie na zsynchronizowane i niezsynchronizowane. Linie technologiczne dzielą się także na automatyczne lub półautomatyczne. Półautomatyczne stosuje się głównie tam, gdzie wielu pracowników wykonuje prace na stanowiskach linii ręcznie ale w sposób zmechanizowany, np. przy wkręcaniu śrub elektromechanicznymi wielowrzecionowymi zakręcarkami. Wtedy każdy pracownik po wykonaniu swojej operacji naciska na swoim stanowisku pracy przycisk gotowości i po naciśnięciu takich przycisków przez wszystkich pracowników linii transport rusza o jeden takt. W takich przypadkach tylko urządzenie transportowe „wiąże” te stanowiska w linię.
Takie linie występują niekiedy w produkcji samochodów, gdzie – przykładowo – na poszczególnych stanowiskach operatorzy wykonują zgrzewanie przy pomocy ręcznie obsługiwanych zgrzewarek, a przenośnik służy do przenoszenia zgrzewanego elementu nadwozia (np. podłogi lub ściany bocznej) na kolejne stanowisko obróbcze. Na stanowiskach takiej linii znajdują się przyrządy spawalnicze, działające półautomatycznie. W obróbce skrawaniem często spotyka się linie bardziej zmechanizowane lub zautomatyzowane, np. linie obrabiarek uniwersalnych, zespołowych czy centrów obróbczych. Zwłaszcza te ostatnia linie są bardzo elastyczne i umożliwiają produkcję wielu różnych elementów, np. korpusów, wg zadanych programów. Linie technologiczne mogą być krótkie, składające się z kilku stanowisk obróbczych, lub długie, gdzie występuje takich stanowisk kilkadziesiąt. Linie mogą też być zestawiane w ciągi technologiczne lub zespoły produkcyjne, niekiedy o bardzo dużej, sumarycznie, liczbie stanowisk.
cały artykuł dostępny jest w wydaniu październik 10 (157) 2020
