Obrabiarki przeżywają wielki ogólnoświatowy rozwój. Trwa on od połowy dziewiętnastego wieku i nic nie wskazuje na jego zatrzymanie. Niniejszym artykułem rozpoczynamy cykl publikacji, w których omówimy rodzaje obrabiarek oraz wybrane aspekty projektowania i budowy istotnych zespołów obrabiarek, zwłaszcza specjalnych (m.in. łożyskowanie wrzecion różnych obrabiarek, niektóre przekładnie zębate używane w obrabiarkach, sprzęgła itd.).
Aleksander Łukomski
Według definicji zawartej w Encyklopedii PWN: obrabiarka jest to maszyna do obrabiania metalu, drewna i innych materiałów, w celu nadania im określonych kształtów i wymiarów.
Klasyfikacja obrabiarek i ich oznakowanie zawarte jest w nieobowiązującej już normie PN/M-02780. W związku z tym oficjalnie należy posługiwać się klasyfikacją obrabiarek zamieszczoną w systematycznym wykazie wyrobów SWW Głównego Urzędu Statystycznego. Sklasyfikowano tam dziewięć grup obrabiarek i szereg podgrup, oraz nadano im odpowiednie oznaczenia. Klasyfikacja ta nie rozróżnia odmian i wielkości obrabiarek, a także stopnia ich automatyzacji i rodzaju sterowania, co jest jej poważną wadą.
W Polsce w powszechnym użyciu do oznaczania obrabiarek używane są symbole literowo-cyfrowe (z nieobowiązujących już polskich norm), identyfikujące maszyny według sposobu obróbki, podgrupy, głównych wymiarów obrabianych lub podstawowej wielkości obrabiarki i in. Przykładowo symbol TUB 32, którym oznaczano podstawową tokarkę produkowaną kiedyś w zakładach Wiepofamy, oznacza tokarkę kłową – T, uniwersalną – U, wykonanie – B, o maksymalnej średnicy toczenia nad łożem 320 mm, a symbol LKP 86 oznacza obrabiarkę zespołową – L, typ karuzelowy (ze stołem obrotowym) – K, wykonaną w poznańskiej Wiepofamie – P, gdzie 86 to numer kolejny obrabiarki zespołowej karuzelowej z tych zakładów.
Według sposobu obróbki rozróżnia się: tokarki, wiertarki, strugarki, frezarki, szlifierki i inne. Inna klasyfikacja obrabiarek obejmuje ich charakterystyczne przeznaczenie produkcyjne.
Cały artykuł dostępny jest w wydaniu 9/10 (180/181) Wrzesień/Październik 2022
pobierz pdf
