W ciągu ponad stu lat historii lotnictwa silnikowego powstało wiele koncepcji i odmian statków powietrznych mogących startować i lądować pionowo. Najczęściej służą do tego śmigłowce. Powstało także kilka typów samolotów o takich zdolnościach, a także tiltrotory – pionowzloty będące czymś pomiędzy samolotem a śmigłowcem (ze słynnym Ospreyem na czele). Koncepcja ta w większości przypadków zakłada, że jedyną siłą umożliwiającą lot pionowy jest siła ciągu zespołu napędowego. Niewielki procent znanych konstrukcji zakłada zastosowanie w tym celu także siły nośnej, wytwarzanej przez powierzchnie aerodynamiczne, które wychylają się wraz z obrotem wektora ciągu zespołu napędowego.
Jakub Marszałkiewicz
W niniejszym artykule chciałbym przedstawić własną, właśnie taką koncepcję. Najpierw przytoczę patent prezentujący przykład typowego tiltrotora, gdzie obrót gondoli silnikowych nie jest połączony z obrotem lotek. Najbardziej znanym statkiem powietrznym tego rodzaju jest amerykański pionowzlot Bell Boeing V-22 Osprey, zaprojektowany pod koniec lat 80-tych. W zasadzie jest on zarówno samolotem, jak i śmigłowcem, w zależności w jakiej konfiguracji akurat leci. Podczas lotu poziomego, gdy oś siły ciągu jest skierowana poziomo (lub jest podniesiona pod niewielkim kątem) Osprey jest samolotem. Natomiast podczas lotu pionowego lub zawisu w powietrzu, gdy oś siły ciągu jest skierowana pionowo, staje się on śmigłowcem.
Cały artykuł dostępny jest w wydaniu 9/10 (180/181) Wrzesień/Październik 2022
pobierz pdf
