Dokładność wymiarowo-kształtowa wyprasek została opisana w setkach artykułów i podręczników. W tym opracowaniu nie chcemy przytaczać znanej wiedzy tylko pokazać pewne aspekty tej tematyki. Aby produkcja wyprasek o zadanych tolerancjach była ekonomiczna, najlepiej trzymać się wytycznych zawartych w normach przedmiotowych. Zawsze istnieje możliwość uzyskiwania wąskich tolerancji ale wiąże się to z dodatkowymi nakładami rzeczowymi i finansowymi. Wyjaśni to opisany poniżej przypadek.
Jerzy Dziewulski
Jedna z firm postanowiła uruchomić produkcję zaworka do dozowania mydła. Zawór składa się z kilku elementów, a jednym z ważniejszych jest tłoczek o średnicy 9,8 mm, pokazany na
rysunku 1, wykonany z TPO. Integrowanie kilku funkcji w wyprasce jest już standardem, więc tłoczek został wykonany wspólnie ze sprężyną powrotną. Aby urządzenie poprawnie działało potrzebna jest szczelność pomiędzy korpusem a tłoczkiem i dla wymiaru fi 9,8 mm w korpusie i tłoczku tolerancje powinny wynosić rzędu 0,05 mm.
Producent chciał upewnić się na jakim poziomie będą deformacje tłoczka (walec o średnicy 9,8 mm) i wykonał analizę wtrysku (Rys. 2). Aby skrócić czas obliczeń poddano analizie jedno gniazdo formujące. Wartość deformacji tłoczka w postaci owalu i skrzywienia nie przekroczyły 0,04 mm. Na podstawie tych wyników postanowiono wykonać formę wtryskową czterogniazdową. Została wykonana forma czterogniazdowa, zimnokanałowa, suwakowa z wtryskiem w powierzchnię boczną kołnierza.
Po pierwszych testach okazało się, że zaworek przecieka. Pomiary pokazały, że na trzpieniu tłoczka o średnicy 9,8 mm powstaje skrzywienie, które powoduje nieszczelność. Klient zapewnił,
że geometria wypraski odpowiada geometrii modelu. Dla podanych przez wtryskownię parametrów procesu, wyliczone w programie deformacje były dużo mniejsze i zupełnie nie odpowiadały rzeczywistej zmierzonej wartości równej 0,25 mm.
Cały artykuł dostępny jest w wydaniu 5/6 (200/201) maj/czerwiec 2024
pobierz pdf
