19 kwietnia 2024



Oznacza to jednak konieczność dwukrotnego frezowania i dłuższy czas skrawania. Pasty nakłada się przy użyciu specjalistycznych maszyn. Niewątpliwą wadą tych materiałów jest wysoki pik egzotermiczny (konieczność nakładania  w kilku  warstwach) w przypadku past poliestrowych oraz wrażliwość na wilgoć w przypadku past poliuretanowych.
• Niskoskurczowe pasty epoksydowe
Również w przypadku past epoksydowych na model nakłada się jedynie cienką warstwę pasty, podczas gdy reszta objętości wypełniona jest przez tani rdzeń. Tak przygotowany model ma jednorodną strukturę powierzchni, jest stosunkowo lekki i odporny na naprężenia i obciążenia.
Pasta epoksydowa jest prosta w aplikacji, a z uwagi na niski pik egzotermiczny, można nakładać warstwę do 40 mm grubości. Najważniejszą zaletą budowy modeli z zastosowaniem pasty epoksydowej jest niski skurcz i stabilność wymiarowa.

Modele skorupowe
Najbardziej unikatową technologią wykonywania modeli z zastosowaniem sterowanych komputerowo frezarek numerycznych jest metoda skorupowa.

5
Fot. 5

Przy tego typu modelach frezowanie następuje dwufazowo.
Pierwsza faza obejmuje frezowanie wstępne podwymiarowego rdzenia modelu w polistyrenie lub styropianie (fot. 5), a następnie nałożenie na rdzeń pasty epoksydowej na właściwą grubość (fot. 6).

6
Fot. 6

Druga faza to finalne frezowanie właściwej powierzchni modelu (fot. 7).

7
Fot. 7

W przypadku modeli elementów wielkogabarytowych wskazane jest zastosowanie jako rdzenia styropianu o dużej odporności na siły ściskające. Podczas laminowania, pod wpływem skurczu, formy zaciskają się na modelu. Zastosowanie pasty epoksydowej gwarantuje stabilność wymiarów i znikomy skurcz. Wartymi podkreślenia zaletami past epoksydowych są również ich własności tiksotropowe, dzięki którym, po nałożeniu nawet grubej warstwy na pionową powierzchnię, pasta nie spływa.
Przy wyborze pasty pod rozwagę należy wziąć takie właściwości jak odporność temperaturowa (Tg), twardość, wytrzymałość na ściskanie, obrabialność (zarówno na frezarce, jak i ręcznie), skurcz oraz cena. Często właśnie ten ostatni aspekt, czyli koszt zakupu, zniechęca do zastosowania past epoksydowych. Choć w porównaniu z innymi materiałami modelarskimi, jest to drogi surowiec, nie sposób jednak przecenić zalet jego zastosowania (fot. 8).

8
Fot. 8

Zakładając prawidłowo wykonany proces skrawania na frezarce numerycznej oraz odpowiednią obróbkę wykańczającą, efektem finalnym jest prawie gotowy model przeznaczony bezpośrednio do lakierowania.
Istotnym punktem w produkcji modeli jest uzyskanie idealnie gładkiej powierzchni o dużym połysku oraz odpornej chemicznie (odporność na rozdzielacze oraz styren) (fot. 9).

9
Fot. 9

W ostatnim czasie pojawiały się na rynku nowe systemy wykończeniowe, dzięki którym można uzyskać idealną powierzchnię przygotowaną pod produkcję form.
Są to tzw. lakiery poliestrowe (dwuskładnikowe systemy poliestrowe). Tego rodzaju materiały charakteryzują się wysoką odpornością na różne chemikalia, łatwością w nakładaniu, doskonałą odpornością na zarysowania, wysokim połyskiem i dobrą przyczepnością do powierzchni drewnianych, MDF, PUR, poliestrów i epoksydów (fot. 10).

10
Fot. 10

Produkcja modeli skorupowych umożliwia wykonanie niezwykle precyzyjnych modeli o złożonych kształtach, także wielkogabarytowych, w nieporównywalnie, do metody tradycyjnej, krótkim czasie. Wieloletnie doświadczenie naszej firmy wskazało na technologię wykonywania modeli skorupowych z pasty epoksydowej, z zastosowaniem frezarki CNC 5-osiowej, jako najkorzystniejsze w produkcji dużych modeli o skomplikowanych, złożonych kształtach.

11
Fot. 11

Frezowanie na pięcioosiowych frezarkach  umożliwia wykonywanie modeli o bardzo różnych stopniach gładkości, w tym także powierzchni bardzo gładkich, bezpośrednio przeznaczonych do lakierowania. Niezwykle wysoka dokładność frezowania umożliwia wykonywanie modeli wieloczęściowych, a więc modeli o praktycznie nieograniczonych gabarytach (fot. 11, 12).

12
Fot.12

Chcąc skorzystać w pełni z możliwości maszyny skrawającej, najkorzystniejszym rozwiązaniem wydaje się właśnie zastosowanie technologii modeli skorupowych, w których wierzchnią, obrabianą warstwę stanowi pasta epoksydowa.
Modele skorupowe wykonuje się dla wyrobów o dużych rozmiarach, na przykład w motoryzacji (konstrukcje karoseryjne), w przemyśle szynowym (modele ścian frontowych tramwajów i pociągów), w szkutnictwie (kadłuby i pokłady łodzi). Możliwe jest też frezowanie gotowych makiet, na przykład dla potrzeb reklamy.


Urszula Czarnecka-Banaś
Joanna Mrówczyńska

BELLA Zakład Kompozytów

artykuł pochodzi z wydania Maj 5 (56) 2012