W Stanach Zjednoczonych na przełomie XIX i XX stulecia samochody z napędem elektrycznym stanowiły 38% rynku motoryzacyjnego, podczas gdy pojazdy z napędem spalinowym – zaledwie 22%. Od tamtej pory układy napędowe oparte o silniki wewnętrznego spalania były nieustannie rozwijane, a napędy elektryczne musiały długo czekać na osiągnięcia w zakresie magazynowania energii elektrycznej, które umożliwiłyby dalszy ich rozwój. Dziś oprócz coraz pojemniejszych akumulatorów, pojawia się wiele rozwiązań, które mogą mieć wpływ na rozwój elektromobilności na miarę XXI wieku.
Jacek Zbierski
W 1899 roku belgijski fabrykant Camille Jenatzy pobił rekord prędkości samochodu, rozpędzając skonstruowany przez siebie pojazd o nazwie La Jamais Contente (fr. zawsze niezadowolona) do 105 km/h. Rekordowy samochód napędzany był przez dwa silniki elektryczne o mocy 25 kW, zasilane przez baterie kwasowo-ołowiowe Fulmen, złożone ze stu ogniw o napięciu 2 V. Oba silniki napędzały tylną oś poprzez łańcuch, co było charakterystycznym rozwiązaniem dla ówczesnych pojazdów.
Tymczasem już rok później Ferdynand Porsche opracował zupełnie inne rozwiązanie, które wzbudziło sensację podczas wystawy światowej w Paryżu. Elektryczny samochód Lohner-Porsche, skonstruowany dla wiedeńskich zakładów budowy powozów Lohnera, był pierwszym na świecie autem napędzanym przez silniki elektryczne zabudowane w piastach kół. Podstawowy model wyposażono w dwa silniki, z których każdy generował standardowo moc w zakresie 2,5 do 3,5 KM, a szczytowo 7 KM. Zamontowane w piastach przednich kół zapewniały bezpośrednie, niemal bezstratne przeniesienie napędu.
Już wówczas sukcesy w sporcie motorowym napędzały sprzedaż samochodów. Z myślą o rywalizacji sportowej Porsche opracował kolejne wersje pojazdu, tym razem z silnikiem elektrycznym w piaście każdego koła. Pierwszy samochód tego typu, nazwany La Toujours Contente (fr. zawsze zadowolona; aluzja do rekordowego pojazdu Jenatzy’ego) wyposażony był w zestaw akumulatorów o pojemności 270 Ah, ważący 1,8 t. Same silniki ważyły 580 kg. Cały samochód ważył około cztery tony i dysponował mocą 56 KM.
Kolejne modele miały coraz mniejsze akumulatory i dodatkowe silniki spalinowe, pełniące rolę generatorów, co oznacza, że Lohner-Porsche w wersji Mixte były pierwszymi samochodami z napędem hybrydowym. Niestety rozwój silników spalinowych sprawił, że koncepcja Porsche przestała być konkurencyjna. Już w 1902 roku William Kissam Vanderbilt II był w stanie rozpędzić samochód Mors type Z, z napędem spalinowym, do prędkości 122 km/h, a pod koniec pierwszej dekady XX wieku samochody wyczynowe mogły poruszać się z prędkością powyżej 200 km/h. Postępujący rozwój przemysłu paliwowego i silników wewnętrznego spalania sprawił, że samochody z napędem elektrycznym na długo odeszły w cień.
Cały artykuł dostępny jest w wydaniu płatnym 1/2 (196/197) Styczeń/Luty 2024
